Kişilerin kendilerinin ve çalıştıkları kurum ve kuruluşların hassas verilerini koruması gerekir. Güvenlik günümüz şartlarında oldukça önemli bir konudur. Bir anlık dikkatsizlik kendimiz ve şirketimiz için çok ciddi sonuçlar doğurabilir. Verileri korumak için bilgisayarımız başında değilken mutlaka ekranlarımızı kilitlemeliyiz. Peki ama neden bilgisayar ekranımızı kilitlemeliyiz? Neden çalışmaya devam edeceğimiz sırada tekrar parolamızı girmekle vakit kaybedelim? Bilgisayar ekranını kilitlemenin önemi ne? Bu makalede bu sorulara yanıt vermeye çalıştım çünkü ne yazık ki hala bunun önemi hakkında bir fikrimiz yok veya nasıl yapıldığını bilmiyor ya da önemsemiyoruz! En azından bir kısmımız!

Bilgisayar ekranını açık bırakıp lavaboya, toplantıya, kahve sigara molasına gitmek sizin ve çalıştığınız şirket için bazı ciddi riskleri beraberinde getirir. Bir kaç madde ile bu risklere değinelim:

• Gizlilik & Yetkisiz erişim: Bilgisayarınızı açık bırakarak sadece sizin görmek ve düzenlemekle yetkili olduğunuz belgelere “bilgisayarınıza erişen herkese” erişim yetkisi veriyorsunuz. Bu muhtemelen çay servisi yapan bir çalışanınız olabilir! O halde bir süre sonra kişilerin maaşları ile ilgili dedikoduları “bunu de nereden biliyor” diyerek izlemeye hazır olduğunuzdan emin olun! Elbette bu basit ve belki masum bir olasılık. Bir başka örnek daha verelim. Bir süre sonra şirketinizden müşterilere proforma faturalar gittiğini fark ediyorsunuz. Bunu fark etmenizin nedeni de müşteriye verdiğiniz ürünün bedelinin henüz yatmamış olmasını müşteriye sormanız. Müşteri diyor ki “Ama ben parayı yatırdım! Bakın bu da gönderdiğiniz proforma”… “Ah bu nasıl olur? Bizimkiyle tamamen aynı?”… Yani proforma faturanızın birebir aynısı ve belki başka belgelerinizin çalınma ihtimali!
• Yanlışlıkla gönderilen epostalar: Henüz çalışmanız devam ediyor ve ekranınızda taslak olarak duran bir e-posta var. Hassas veriler içeriyor, düzenleyecek ve göndereceksiniz. Ah ama öğle yemeği vakti! 15-20 dk da yer gelirim dediniz ve masanızdan ayrıldınız. Döndüğünüzde bu düzenlenmemiş e-postanın tüm şirkete veya belki müşterilerinize gönderilmiş olduğunu görüyorsunuz! Sürpriz!
• Kazara veya bilinçli silinmeyi önler: 10 dk lık kahve molası verdiniz ve ekrnaınızı kilitlemediniz! Ne olacak ki döndüğünüzde çalışmanıza devam edeceksiniz bir de kilidi açarken şifre girmekle mi uğraşacaksınız?! Keyfinize bakın! Bu sırada masanıza çay bırakılırken veya temizlik yapılırken kazara DEL tuşuna basılması ile dosyanız siliniyor. Siz farkında değilsiniz çünkü zaten kalabalık bir masaüstünüz var. Bir süre sonra biraz yer açmak isterken çöp kutusu da boşalıyor. Bir iki gün sonra o dosyaya ihtiyacınız oluyor! “Ah nerede bu dosya!?”
• Kaydedilmemiş belge: Pek başımıza gelmez diye düşünürüz genelde ama bir hayal edelim: Harıl harıl çalışıyorsunuz ve bir listeyi tamamladınız ama bir iki dakika molaya ihtiyacınız var ve ekranı kilitlemeden kalktınız! Bir nedenle belki bir arkadaşınızın kendi hesabını açmak istemesi nedeniyle belgeniz kaydedilmedi! “Hay aksi! CTRL+S de yapmamıştınız!”…

İşin kötü yanı yukarıdaki işlemler gerçekleştiğinde bu işlemleri yapan kişi “siz” olarak görüneceksiniz! Yani patronunuza “O postayı ben göndermedim” diyip durumu açıklamak tekrar parola girmenizden daha fazla vakit alabilecek veya belki hakkınızda başlatılacak yasal bir sürece dahil olmak durumunda kalacaksınız!

Anlaşılacağı gibi ekranı kilitlemeden bilgisayar/cihaz başından kalkmak veri ihlallerinden veri kaybetmeye pek çok soruna neden olabiliyor ve ekranı “güvenilir parolalar” girilerek açılacak şekilde kilitlemek “hala kırmaya çalıştığımız yaygın bir yanlış inanca göre” işimizi zorlaştırmak değil; verileri korumak için bir gereklilik haline geliyor!

Ekranımızı nasıl kilitleriz?

Bilgisayar başından ayrılırken genellikle CTRL+ALT+DEL ile veya Windows+L tuş kombinasyonları ile ekranı kilitlemek iyi bir fikirdir. Fakat oldu da unuttunuz! Bunun için otomatik kilitlenmesini sağlayan şifre korumalı ekran koruyucuları devreye almalı Oturum süre limitleri ayarlamalısınız!

Windows 11 de bir süre sonra ekranın otomatik kilitlenmesi nasıl sağlanır? Bu adımlar Windows 11 içindir fakat diğer işletim sistemlerinde de benzer şekillerde ekran yönergelerini izleyerek kilitleyebilirsiniz.

• Başlat’ı tıklayın ve arama kutusuna “ekran koruyucu” yazın.
• “Ekran Koruyucuyu Açın veya Kapatın” seçeneğine tıklayın
• “Ekran Koruyucu Ayarları” bölümünde bir tema seçin.
• “Bekle” kutusunu bulun ve zaman dilimini seçin.
• “Devam ederken, oturum açma ekranını görüntüle” yazan seçeneği işaretleyin.
• “Tamam” ı tıklayın.