Bir Q klavye genelde 105 tuştan oluşur. Bu tuşlar çeşitli kullanım fonksiyonlarına göre gruplandırılmışlardır. Bu yazıda basitçe bu tuş gruplarını ve nasıl kullanıldıklarını kısaca anlatmaya çalışacağım.
Klavyedeki tuş grupları:
- Yazı tuşları
- Özel tuşlar
- Fonksiyon tuşları
- Yön tuşları
- Sistem tuşları
- Uygulama tuşu
- Bilgisayar tuşları
- Ölü tuşlar
- Numara tuş takımı
Yazı tuşları: Ekrana/Bir belgeye yazılar,komutlar yazmayı sağlayan Alfabeyi ve 0 dan 9 ‘a rakamları ve boşluk tuşunu içerir. Yazı tuş grubunda aynı zamanda kelimeler arasında boşluk vermeyi sağlayan Boşluk(Space) tuşu, Paragraflarda girinti vermeyi sağlayan TAB tuşu ile silme-geri gitme (backspace) tuşları ve harfleri büyültüp küçültmeyi sağlayan CapsLock ve Shift tuşları yer alır
Giriş Tuşları: Enter tuşu olarak anılan Giriş tuşu aynı zamanda Numerik klavyede/tuş takımında da yer alır. Giriş tuşu yazı tuşlarıyla ekrana yazılan komutları işlemek üzere bilgisayara göndermeye yarar. Örneğin Windows komut satırında bulunulan klasördeki dosya ve klasörleri listelemeye yarayan Dir komutu yazarsanız bilgisayar hiç bir şey yapmaz. Fakat bu komuttan sonra ENTER tuşuna basarsanız bilgisayar komutu algılar ve ekrana klasör ve dosyaları listeler. Bir Word dökümanında çalışıyorsanız ENTER komutu belgede bir alt satıra geçmenizi sağlayacaktır. Bir menüdeyseniz seçimi aktifleştirmek için ENTER tuşuna basmanız gerekecektir.
Fonksiyon Tuşları: Klavyenin en üstünde yer alan F1 den F12 ye
kadar numaralandırılmış tuşlardır. Uygulamalardaki, programlardaki özel işlevleri gerçekleştiren tuşlardır. Bu tuşlar her programda farklı çalışabilir. Fakat genel standartlara uymak amacıyla genellikle aynı işlevleri gerçekleştirler.
Fn tuşu: Günümüzde bu tuşların altındaki özel işlemleri gerçekleştirmek için genellikle laptoplara Fn adıyla başka bir Fonksiyon tuşu eklenmiştir. Bu Fn tuşu basılı tutulup Fonksiyon tuşuna basıldığında standart Fonksiyon tuşlarının hemen altındaki küçük görsellerdeki(Şekil 4) işlemlerin gerçekleştirilmesini sağlar.
Örneğin yandaki görseldeki örneğe göre Fn+F1 tuş kombinasyonu kullanıldığında bilgisayarın/laptopun sesi kapanır.
Genellikle laptoplarda Fn tuşu kazara kullanıldığında Wifi (kablosuz ağın) devre dışı kalması gibi durumlar söz konusu olur. Bu durumda Wifi yi yeniden etkinleştirmek için Fn tuşuna basılarak Wifi yi etkinleştirecek tuşa basılmalıdır. Görselimizdeki örnekte bu tuş PrintScreen tuşudur. Dolayısıyla Wifi yi etkinleştirmek için Fn+PrtScr tuşuna beraber basılır. PrnScr tuşu tek başına kullanıldığında ekran görüntüsü almaya (ekran görüntüsü çekmeye) yarayan bir sistem tuşudur. Görüldüğü gibi Fn tuşu PrnScr tuşuna yüklenen özel görevi(alt fonksyonu) çalıştırmayı sağlamaktadır. Bir başka laptopta wifi etkinleştirmek/devre dışı bırakmak için Fn+F8 kullanılabilir.
Sistem Tuşları: Fn ve Windows Windows tuşları gibi özel tuşlardır. Bir program içinde Windows tuşuna basıldığında çalışan program simge alanına küçülür ve Windows sistemine dönüş yapılır. Fn tuşu F1, F2 gibi fonksiyon tuşlarının altındaki alt fonksiyonların aktif olmasını sağlarlar. Bu alt fonksiyonlar(işlevler) fonksiyon tuşunun altında küçük bir resim olarak görüntülenir(Yukarıda Şekil 4 de gösterilmiştir).
Uygulama tuşu: Bir uygulamada mouse kullanmadan uygulamanın menüsünü açmaya yarar. Örneğin farenizin sağ tuşu çalışmıyorsa bu tuşu kullanarak sağ klik menüsünü çağırabilirsiniz.
Bilgisayar Tuşları: içerisinde CTRL ve ALT , AltGr gibi özel tuşlar da bulunan tuş grubudur. Insert, Home, Ende, PrintScreen, Pause, ScroolLock, PageUP, PageDOWN, DEL tuşları bu grupta yer alır. Bu grupta aynı zamanda Sleep gibi özel tuşlar da bulunabilir.
Klavyede en sık kullanılan kısayollardan Kopyalama yapıştırma işlevleri bu sistem tuşlarından olan CTRL ile yapılır. Bir metni kopyalamak için metin mouse ile veya klavyeden CTRL+yön tuşları ile seçilir ve CRTL+C tuş kombinasyonu ile seçilen metin kopyalanır. Yapıştırma için CTRL+V tuş kombinasyonu kullanılır.
Yön tuşları: Klavyedeki imlecin ekranda yukarı, aşağı, sola, sağa hareketini sağlar. Bir menüdeyseniz menüde gezinmenizi sağlar. Böylece seçeceğiniz menünün üzerine gelebilir ve ENTER tuşu ile seçiminizi yapabilirsiniz. Yön tuşları aynı zamanda oyunlardaki hareketleri (ileri, geri, sola, sağa ilerlemeyi) sağlarlar.
Ölü Tuş/Ölü Anahtar (Dead Key): Ölü tuş, genellikle bir temel harfe belirli bir aksan eklemek için kullanılan, mekanik bir daktiloda veya bilgisayar klavyesindeki özel bir tür değiştirici tuştur. Ölü anahtar kendi başına bir karakter oluşturmaz, ancak hemen ardından basılan anahtar tarafından üretilen karakteri değiştirir.
Numara tuş takımı: Genellikle klavyelerin sağında yer alan, hesap makinesi benzeri bir görünüme sahip olan tuş takımıdır. Hesaplama işlemlerinin kolay yapılmasını sağlarlar. Her klavyede bulunmayabilir. Örneğin küçük boyutlu laptoplarda bu tuşlar ana klavye tuşları arasına serpiştirilmiş olabilir. NumLock tuşu ile sayısal klavye etkinleştirilir veya devre dışı bırakılır. Devre dışı bırakıldığında 4-8-6-2 rakamlarındaki yön tuşları aktifleşir.