Kategori arşivi: Hobiler

The Dharma Bums (Zen Kaciklari)

kitabın orjinal adı ”the dharma bums” yani dharma serserileri.dharma ise gerçek demektir.fakat türkçeye zen kaciklari diye çevrilmiştir.beat kusagi‘nın yaratıcısı ve en önemli temsilcisi olan jack kerouac ve arkadaşlarının gerçek maceraları anlatılır kitapta.yolda‘da olduğu gibi zen kaçıklarında da isimler değişiktir.yolda’nın aksine burda ki esas oğlan gary snyder yani kitaptaki adıyla japhy ryder’dır.jack kerouac’da karşımıza ray smith olarak çıkıyor.yolda’nın esin kaynağı ve esas oğlanı neal cassady (kitaptaki adı cody pomeray) ise burda daha geri plandadır ki bu rol jack kerouacla yaşanmışlıklarıyla hep doğru orantıda devam edecektir bütün beat kuşağı kitaplarında.
 
Aşağıdaki Bölüm http://www.elyadal.org/pivolka/15/beat.htm adresinden alıntıdır. O kadar hoş yazmışlar ki dayanamayıp hayatımda önemli yeri olan bu kitaba dair anlatılanları olduğu gibi aldım.
Jack Kerouac’ın da içerisinde bulunduğu beat hareketini ateşleyen olay 1955’te San Francisco’da düzenlenen ve kuşağın öncülerinin şiirlerini okuduğu “Galeri Altı’da Altı Şair” (Six Poets In Six Gallery) adlı organizasyondur. Bu geceye Allen Ginsberg, dönemin en önemli yapıtlarından biri sayılan “Uluma” (The Howl) isimli şiiriyle katılmıştır:
 

Ne biçim çimentodan ve alüminyumdan bir sfenkstir ki o,
kafataslarını delmiş, beyinlerini ve düş güçlerini kemirmiştir?
Molok! Yalnızlık! Çirkeflik! Çirkinlik! Çöp tenekeleri ve kazanılmayan dolarlar!
Merdiven altında çığlık atan çocuklar! Ordularda hıçkıran çocuklar!
Parklarda ağlayan yaşlılar!
Molok! Molok! Molok! Karabasan! Molok! Aşksız Molok! Düşsel Molok!
İnsanların insafsız yargıcı Molok!
Anlaşılmayan mapus Molok! Acılar topluluğu ve ruhsuz zindanın kuru kafatası Molok!
Yapıları birer yargı olan Molok! Geniş savaşın alabildiğine uzanan
kayalığı Molok! Taş kesilmiş hükümetler Molok!
Kafası saf bir makine olan Molok! Damarlarında kan değil para akan Molok!
Parmakları on ordu olan Molok! Göğsü insan yiyen bir dinamo olan Molok!
Kulağı tüten bir mezar olan Molok!
Gözleri binlerce kör pencere olan Molok! Sokaklarında sonsuz Yehovalar gibi
gökdelenler yükselen Molok! Fabrikaları sis içinde düş gören ve
can çekişen Molok! Bacaları ve antenleri kentleri taçlandıran Molok!
Sevisi sonsuz petrol ve taş olan Molok! Ruhu elektrik ve bankalar olan Molok!
Yoksulluğun dehanın hayaleti sayıldığı Molok! Alınyazısı cinsiyetsiz bir
hidrojen bulutu olan Molok! Adı akıl olan Molok!
Üstünde tek başıma oturduğum Molok! Melekleri düşündüğüm Molok!
Deli Molok! Azgın Molok! Aşksız ve erkeksiz Molok! İçime küçükken
işleyen Molok! İçinde gövdesiz bir bilinç olduğum Molok!
Benim doğal kendimden geçişimden kendimi korkutan Molok!
Uyandığım Molok! Gökyüzünün akan ışığı!
 

O gece orada bulunan Michael Mc Clure, “Uluma”nın okunmasıyla ilgili olarak şunları söylemiştir: “Bir bariyer yıkıldı. Bir insan sesi ve bedeni; Amerika’nın sert duvarına, onun ordularına, akademilerine, kurumlarına, düzeninin sahiplerine ve güç destekli temellerine karşı gürledi.”
Bu sözlerden de anlaşılacağı üzere, şiir herkesin üstünde büyük bir etki yapmıştı ve dinleyiciler arasında bulunan Lawrence Ferlinghetti, Ginsberg’e şiirini yayımlamayı önerdi. Hummalı çalışmalar sonucunda ortaya çıkan kitap tüm dikkatleri üstüne çekip, on binlerce sattı. Ve beat kuşağı nihayet edebiyat sahnesindeki yerini almış oldu.

Tüm bunları başka kitaplar, başka şiirler izledi. Beat hareketi artık geniş kitlelere ulaşmıştı. Ancak sapkın çocuklarımız alışkın oldukları yaşamdan kopmadan, felsefelerinden ödün vermeden hayatlarına devam ediyorlar; hala otostopla ülkeyi dolaşıyor, dağlara tırmanıyor ve dibine vuruyorlardı… Doğu felsefeleriyle, özellikle zen ve budizmle gerçeğe ulaşma çabalarını sürdürüyorlardı. Bunların izleri, Kerouac’ın “Zen Kaçıkları” (The Dharma Bums) adlı romanında da belirgin olarak görülmektedir:


İçimde bir tedirginlik, sınırı geçiyorum ve El Paso’dan geçip tren istasyonundan sırt çantamı alıyorum; içim rahatlayıveriyor. Gene o üç mili tepip kumluğa varıyorum; ay ışığında kolay oluyor yolumu bulmam ve tırmanıyorum çizmelerimle rap rap diye giderek… Japhy’den dünyanın ve kentlerin mihnetlerini bir yana fırlatıp kendi gerçek ve saf ruhumu bulmayı öğrenmiş olduğumun farkına varıveriyorum. Tek gereksinimim işte bu sırt çantam. (…) Oturup meditasyon yaptım, dualar ettim. Bir kış çölünün gecesinde uyunan uyku gibisi var mı!.. Tabi güzel bir uyku tulumunuz olacak ve başınızı çekeceksiniz içeriye, ıpılık. Öyle sessiz ortalık, insan kendi damarlarındaki kanın kulaklarında zonk zonk çağıldamasını işitebiliyor, ama ondan daha gizemli bir çağıldama daha var işitilen, ki hep bilgelik elmasının kendi gizemiyle gürlemesidir; doğduğun günden başlayıp içine daldığın dünya mihnetlerinin sana
unutturmuş gibi olduğu bir şeyi anımsatırcasına süregiden ulu bir şşş. Sevdiğim kimselere, anneme, Japhy’e anlatabilmeyi çok isterdim bunu; ama bu hiçliği ve ondaki saflığı anlatabilecek sözcük bulamam… Sarkık kaşlı, ak saçlı Dipankara’ya sorulmuştur çokça ‘Tüm canlı varlıklara öğretilmesi gereken kesin bir öğreti var mıdır?’ diye de, onun verdiği yanıt elmasın gürleyen sessizliği olmuştur hep.

Onların felsefeleri tabii ki sadece kendini var etmek adına değil, toplumu da içine almış bir felsefeydi. Bunun doğal sonucu olarak da; kadın erkek ayrımcılığından ırkçılığa, toplumsal eşitsizlikten sınıf ayrımcılığına, eşcinsel ve zencilerin dışlanmasından kadınların cinsel özgürlüğüne kadar pek çok konuda bir karşı duruş oluşturmuşlardı. Topluma sundukları öneri ve kendi yaptıkları ise; dünyayı kasıp kavuran yoğun tüketimi reddetmek, daha fazla sanat ve meditasyondu.

Bu felsefe ve hareket elbette sadece edebiyatla sınırlı kalmadı. Sanatın başka alanlarına da bulaşıcı bir hastalık edasıyla yayıldı. Film yapımcıları, yönetmenler, ressamlar, müzisyenler, yayımcılar, yayınevlerinde çalışanlar ve medyanın diğer kolları da bu akımla dalgalandı. Bütün bu kollar birleşerek Amerika’nın uzun yıllardır içinde barındırdığı bohem geleneğini tazelediler ve Allen Ginsberg’in söylediğini yapmaya koyuldular:“Yapacak büyük bir işimiz vardı ve bunu yapıyoruz. Amerika’nın ruhunu kurtarmaya ve iyileştirmeye çalışıyoruz.”

Eve Donus

Ve işte yeniden eve döndüm!
Tekrar bilgisayarımın başındayım. Benim için oldukça verimli geçti bu tatil. Sessiz, dinlendiriciydi. O kadar alışmışım ki sakinliğe döndüğümde başım ağrımaya başladı şehrin gürültüsünden. Neyse ki arada yüksek sesli müzik dinleyerek bi parça alıştırmışım kendimi bu ortama. Yoksa çatlardı sanırım başım…
Üç yeni şarkıyla döndüm. Üçü için de umutluyum. Güzel oldular bence. Vatana millete hayırlı olsun….

Şeffaf

Patlayası olan bir kalp taşıyorum sanki,
Nereye kadar taşıyabilecek bu acıyı bilmiyorum
"Yarın olur da gün döner mi" diye
Sanki balıkçı teknesindeki balık misali çırpınıyorum.
 
Okuyor musun bu satırları?
Bir anlamı var mı senin için?
Kapattığın pencerenin önüne gel
Aşağıda cesedimi bulacaksın…
 
Asansör boşluğunda boşlukta asılı kalmış
Dikişleri atmak üzere bu eski giysilerin
Ütüsü bozulmuş asfalt bir yol gibi
Herkes gibi ol bir yabancı gibi dünden…
 
Başka yerde bulamazsın bu sözleri
Dans başladı, soytarı kralın emrinde
Kızdan sonra mı gelirdi vale, her neyse
Odamın duvarlarında yankılanan adın kaldı…
 
Ben tüm çıplaklığımla karşında duruyorken
Olmam gerekenden daha çıplak olmuşum meğer
O kadar olmuşum ki olmamışım aslında
Cam gibi, su gibi, şeffaf, görünmeyen, hava gibi…
 
İsmail KAYA